Selasa, 09 Mei 2023

IGUALMEMTE FULAN MARIA, DIFERENXA SÁIDA MAIU NO OUTUBRU?

IGUALMEMTE FULAN MARIA, DIFERENXA SÁIDA MAIU NO OUTUBRU?

Tradisionalmente, Igreja Katólika dedikada fulan-sira be lolós ho devosaun lolós.
Fulan Maiu ne'ebe sempre ligadu ho inisiu ba morias nian, tanba iha fulan Maiu iha nasaun-sira eksperimenta temporais haat, tempu primavera ou funan.
Nune'e fulan ida ne'e relasionadu ho Inan Maria, ne'ebe sai ona Eva ne'ebe Foun. Eva rasik ninia signifika maka inan hosi buat-hotu be moris, “mother of all living” (Ez. 3:20).
Devosaun espesializa ba fulan Maiu nu'udar fulan Maria nian koñesidu ona desde sékulu ikus ba da-13. Maibé pratika ne'e foin sai popularidade entre Jesuita-sira iha Roma durante iha tinan 1700, no hafoin espalla ba Igreja tomak.
Iha tinan 1809, Papa Piu VII kapturadu hosi soldadu sira Napoliaun nian, no hatama ba prizaun. Iha prizaun laran, Papa husu apoiu orasaun Inan Maria nian, atu nia bele libre hosi prizaun. Papa promete katak karik nia liberadu ona, nune'e nia sei dedika selebrasaun hodi fó onra ba Inan Maria. Depoiz de tinan Lima, iha data 24 Maiu, Amu Papa liberadu, no nia bele fila ba fali Roma.

Tinan tuir-mai nia anunxia loron selebrasaun Inan Maria, Maktulun Sarani Kristaun (Maria, sarani sira nia tulun). Nune'e maka devosaun ba Inan Maria koñesidu liu-tan, no bainhira Papa Piu IX anunxia dogma “Immaculate Conception/ Inan Maria be sala-laek” iha tinan 1858, devosaun fulan Maiu nu'udar fulan Maria koñesidu ona hosi Igreja Universal. 
 
Papa Paulu VI iha ninia surat ensiklika, the Month of Mary hateten, “Fulan Maiu maka fulan iha ne'ebe devosaun sarani fiar-na'in sira be dedika ona ba Inan Maria ne'ebe nakonu ho grasa,” no fulan Maiu maka oportunidade ba “respeitu hosi fé no domin ne'ebe fó ona hosi sarani Katólika iha parte hotu iha mundu ne'e ba Liurai Feto Lalehan nian. Durante iha fulan ida ne'e, sarani Kristaun, di'ak iha igreja ou pessoalmente iha uma, hatudu respeitu no orasaun ho domin nakonu ba Maria hosi sira fuan. Iha fulan ida ne'e, grasa Maromak nian tun mai iha ita ... ho abundánxia.” (Papa Paulu VI, the Month of May, 1)
Basá determinasaun hosi fulan Outubru nu'udar fulan Rozáriu, ligadu ho akontesimentu ne'ebe akontese iha sékulu 3 antes ne'e, ne'e-mak bainhira akontese batalla eh funu iha Lepanto iha tinan 1571, iha ne'ebe nasaun-sira Europeiu nian sob-atake hosi reinu Ottomanu ne'ebe atake relijiaun Kristaun. Hetan ameasa krítiku momentu ne'eba, katak relijiaun Kristaun sei ameasadu mohu iha Europeiu. Kuantidade tropa Turkia nian liu tiha tropa Kristaun nian iha España, Genoa no Venesia. Hasoru ameasa ida ne'e, Don Juan (John) hosi Austria, komandante armada Katólika, reza rozáriu hodi husu tulun Inan Maria nian. Nune'e mós, sarani Katólika sira iha Europeiu tomak reza rozáriu hodi husu tulun Inan Maria nian iha situasaun ne'ebe urjente ne'e.
Iha data 7 Outubru 1571, Papa Piu V hamutuk-ho sarani fiar-na'in barak sira reza rozáriu iha basilika Santa Maria Maggiore. Desde rai-hun-mutin to'o rai-nakaras, reza rozáriu la-pará aneksadu iha Roma hodi harohan ba funu iha Lepanto. Maske hare'e imposibel, maibé iha ikus-mai tropa Katólika manan iha data 7 Outubru. Nune'e, Papa Piu V defini komemorasaun Rozáriu iha Misa iha Vatikanu kada data 7 Outubru. Nune'e ninia suxesor, Papa Gregoriu XIII, defini data 7 Outubru ne'e nu'udar Loron Selebrasaun Rozáriu Sagradu.

Nune'e maka relanxe kona-ba tansá fulan Maiu no Outubru espesializada nu'udar fulan Maria. Inan Maria realmente provadu ona ho akonpaña Igreja no harohan mai ita hotu, Kristu nia disipulu sira, ne'ebe fó ona hosi Na'i Jezús sai ona ninia-oan-sira (cf. Jo. 19:26-27). Inan Maria mós hola parte iha obra salvasaun Ninia-Oan Mane, Kristu nian, no  servisu-hamutuk ho-Nia to'o tempu ikus nian. Ámen.

Fonte: katolisitas.org
Tradutor: Sam Ribeiro

Tidak ada komentar:

NAFATIN HADOMI MASKE KANEK

    NAFATIN HADOMI MASKE KANEK Kada umanu sempre iha fuan nomós mentalidade ho naha no dependénxia ne'ebe diferente. Dalarum...